I dance Bollywood

When I decided to plan a Bollywood flashmob in köln there was one person in my life who was standing like a pillar to me and giving me positive vibes like I should do it. I was new to the city and hardly knew people over here I was not sure if I will get 10 people also for the flashmob but the one who constantly supported me saying it will happen and be positive ... that person is my Dad !!! He is currently not with me but his blessings and his positive attitude towards life will always support me in whatever I do. 

I delayed my plan for flashmob because he died with a heart attack and I lost all hopes in life that without his phone call in the morning I can not even start my day successfully, how will I start my flashmob journey 

And then My husband supported me and gave me the strength to plan again and decided to meet people and arranged one meeting with some of them ... many people were different than the first meet... some of them decided not to take part, some of them came for some practices and then never came back I was stressed all the time and nervous as days were coming closer and I never practiced with all the participants together!!! Not even once !!! There were more than 50 people who came to take part in the end only  40 were there. I had kids also who took part in the flashmob !! This was one of the cutest kids I had for my Bollywood Flashmob. 

That's how my journey started with Flashmob in Köln, Germany and now I have my own freelancer firm through that I spread the joy of Bollywood dance to many kids and Adults. 

Now we do private shows, Events, festivals, etc. my Firm name is I dance Bollywood and known as "IDB " 

Thank you, Papa, without your constant love and support I would not have achieved this. 

Not to forget my God, my Family, and Friends for always supporting me.

Thank you 

Kamini Thakker Mehta 

Marathi Kavita

भाषा म्हणजे मायबोली

भाषा म्हणजे मायबोली,

शब्दांच्या बुडबुड्यांना अर्थाची गहन खोली,

भाषेची बहीण, अस्मिता,

अन तीच दर्शवते, तुम्ही भाषेवर किती प्रेम करता!

लिपी, गद्य, पद्य, व्याकरण, म्हणी, वाक्प्रचार ही भाषेची मूलभूत अंगं,

अन भाषा प्रत्येक सजते, लेवून स्वतःचा खास, राग-रंग-ढंग!

भाषा म्हणजे माणसामाणसांना जोडणारी नाळ,

पण कधी माणूसच ठरतो, तिचा कर्दनकाळ!

आज गौरव दिन आहे, आपल्या माय मराठीचा,

इतकी दैदीप्यमान परंपरा लाभूनही, इतर भाषांपुढे तिने का घासाव्यात टाचा?!

तिचा गौरव वृद्धिंगत करावा हाच दृढनिश्चय असावा प्रत्येक मनीचा,

केवळ शासकीय 'जुलमाचा रामराम', फार नाही कामाचा!! 

आकांक्षा

मराठी भाषा दिनाच्या सर्वांना खूप हार्दिक शुभेच्छा!!!

शोधा आपापला स्वभाव

शोधा आपापला स्वभाव


मनुष्यमात्राचा सत्त्व, रज आणि तम या गुणांनी युक्त असा स्वभाव बनलेला असतो. यातील प्रत्येक गुण योग्य
ठिकाणी वापरला तर तो उचित परिणाम देणारा असतो. मात्र त्यासाठी समवृत्ती असावी लागते. सातत्याने ती टिकतेच असे नाही. ‘रजस्तमश्चाभिभूय सत्त्वं भवति भारत। रजः सत्त्वं तमश्चैव तमः सत्त्वं रजस्तथा’ त्यामुळे कोण्यावेळी कोणता गुण वाढलेला आहे हे समजण्यासाठी काही लक्षणे सांगितली जातात. त्या त्या लक्षणांवरुन कोणत्या गुणाचे प्राबल्य आहे ते समजून येते.
रोजच्या दैनंदिन जीवनातही आपल्याला ते सहजपणे कळते. समजा रस्त्याने जातांना गर्दीच्यावेळी एकाद्याला
चुकून धक्का लागतो. तेव्हा एकादा माणूस पटकन ‘माफ करा हं’ म्हणतो. एकादा ‘काय नीट चालता येत नाही काॽ’ असे विचारतो. एकादा त्यावरुन हमरीतुमरीवरही येतो. घटना एकच आहे. पण तिघांच्या प्रतिक्रिया, त्याचे प्राकट्य वेगवेगळे दिसते. पटकन माफ करा म्हणणारा बहुतांशवेळा सात्विक स्वभावाचा असतो. दुसऱ्याची चूक दाखवणारा रजोगुणी असतो तर हमरीतुमरीवर येणारा तमोगुणाचे प्राबल्य असणारा असतो.

ज्या वेळी रागावर नियंत्रण उरत नाही. चुका होऊ लागतात, मोह आवरणे अशक्य होते, शास्त्रसंमत गोष्टी
करण्याचा विचार येत नाही तर शास्त्रविरुद्ध विचार अमलात आणावे असे वाटते तेव्हा समजावे तमोगुणाचे वर्धन
शरीरात झाले आहे. छोट्या छोट्या गोष्टींवरुन निराशा, आत्महत्येचे विचार, सतत चिंतामग्न किंवा अत्यंत बेपर्वा वृत्ती दिसत असेल तर तेथेही तमोगुण वर्धिष्णु आहे असे समजावे. खावे, प्यावे आणि झोपावे एवढेच जिवित ध्येय असणारी माणसे तमोगुणीच असतात. दे रे हरि खाटल्यावरी अशी वृत्ती याच गुणाची द्योतक.

एकादी व्यक्ती कायम काही ना काही कार्य करीतच असते. स्वस्थ, शांतपणे ती थांबूच शकत नाही. मात्र ते कार्य
केवळ प्रपंचातलेच असते. किंवा प्रपंचातील सुख प्राप्त करण्यासाठी करते. अशी व्यक्ती रजोगुण प्रधान समजायला हवी. कोणत्यातरी लोभाखातर कर्म करण्याची वृत्ती होत असेल तर समजावे रजो गुण वाढीस लागला आहे. आपल्या माणसांची, प्रपंचातल्या चीजवस्तूंची काळजी वाढीस लागते. स्वकर्तृत्वाचा अभिमान दिसतो. केवळ शरीरानेच नाही तर मनानेही या व्यक्ती प्रपंचातल्या गोष्टींचे चिंतन करीत असतात.

ज्ञान संपादन करण्याकडे, शांतपणे लोकहितास्तव कार्य करण्याची इच्छा होत असेल तर समजावे सत्त्वगुणाचे
वर्धन होत आहे. प्रपंचापेक्षा परमार्थ जाणण्याची, त्यात रमण्याची आवड होत असेल तर सत्त्वगुण वर्धिष्णु आहे असे स्पष्ट दिसते. विवेक आणि वैराग्य यांचा बडेजाव न होता सहजवृत्तीने त्या गोष्टी घडत असतील तर सत्त्वगुणाचे ते प्रगटीकरण असते. श्रद्धा आणि दुसऱ्यांचा आदर करुन स्वतः मात्र लीन असणारी वृत्ती सात्विक होय. आपल्या वाट्याला येणारे भोग जसे आहेत तसेच भोगून संपवण्याची तयारी व हे प्रारब्धाने आलेले आहेत याचे ज्ञान असते. अविनाशी तत्त्वाचे सत्त्यत्व प्रचितीस आलेले असल्याने समभावाने पहाण्याची दृष्टी येते. कोणतेही षडविकार आवश्यकतेपेक्षा जास्त प्रगट होत नाहीत. हे सात्विक गुण वाढत असल्याचे लक्षण मानले पाहिजे.
अंगी सत्त्व, रज आणि तम हे गुण असतील, तर प्रत्येकाचे काय फल मिळतेॽ

जगात अनेक प्रकारच्या स्वभावाची माणसे दिसतात. काही दयाळू, उदार, संतापी, शांत, चंचल. याचा अर्थ
इतर गुण त्याचे ठायी नसतात असा नव्हे. प्रकृतीच्या तिनही गुणांच्या मिश्रणानेच माणसाचा स्वभाव बनत असतो. मात्र जो गुण प्रकर्षाने प्रकट स्वरुपात दिसतो त्या गुणाची ती व्यक्ती आहे असे आपण मानतो. अध्यात्मिक दृष्ट्या तम, रज आणि सत्त्व असे तीन विभाग केलेले आहेत. या प्रत्येक गुणाची लक्षणे दिलेली आहेत. त्यापैकी अधिकत्वाने जी ज्याच्यात दिसतात त्याला त्या गुणाची व्यक्ती म्हटले जाते. अर्थात गुण आले की त्याचे फलही आलेच. तमोगुणी व्यक्ती आळशी, निद्राग्रस्त आणि बहुधा दुराग्रही असल्याने एकतर भांडण, चिडचिड यात वेळ दवडते. नाहीतर शास्त्रविरोधी, कुटील कारस्थानी कारवाया करण्यात मग्न असते. विवेक, विचार यांचा दुरान्वयानेही संबंध येत नाही. समाज विघातक कृत्ये केल्याने समाजाला हानी पोहचवते. स्वतःचे अधःपतन करुन घेते. मूढयोनीत प्रवेशाचा मार्ग निश्चित करुन घेते. त्याच्या बुद्धीवर अज्ञानाचा पडदाच पडलेला असतो. रजोगुणाच्या गतीला तमोगुण दाबून टाकतो.

रजोगुण असलेली व्यक्ती आपला प्रपंच उत्तम करण्यासाठी जे जे आवश्यक असेल ते ते सर्व करायला तत्पर
असेल. मात्र कोणतेही कार्य प्रदीर्घ काल तो करु शकत नाही. चंचलता या गुणामुळे धरसोड वृत्ती होते. आपल्या
संसारातील सगळ्यांची काळजी करेल. त्यांच्या भौतिक गरजा भागवण्यासाठी रात्रंदिवस कष्ट करेल, संपत्ती प्राप्त करेल. सुखोपभोगाची साधने मिळवेल. अभिमान जागृत ठेवेल. देवधर्माच्या गोष्टी आपल्या प्रपंचातील सुखाला पूरक म्हणून करेल. माणसांना जोडून ठेवेल. भोगप्राप्ती होते पण हवेपण संपत नाही. या सगळ्यात गुंतून राहिल्याने अंतिमतः दुःखी होईल. रजोगुणी पुनरावृत्तीच्या फेऱ्यात सापडते. अंगी सत्त्व गुण असेल तर तो स्वतःचा उद्धार करण्याच्या प्रयत्नाबरोबर समाजालाही काय चांगले देता येईल याचा विचारही करतोच करतो. ज्ञानाची विविध प्रकारे जपणूक करेल. शांत, संयमी, वैराग्यपूर्ण आयुष्य जगेल. वस्तुसंग्रह न करता लोकसंग्रह करेल. देवकार्य, राष्ट्रकार्य यासाठी विविध उपक्रम राबवेल. अनिष्ट रुढी, परंपरा यांचे खंडन करेल. सात्विक वृत्तीने समाजाचे भले होईल. आत्मोद्धार करुन जन्ममरणाचा फेरा चुकवेल. तथापि या गुणांचा अहंकार सुखावला तर जन्ममरण चुकत नाही पण साधना केल्यामुळे श्रीमतां गेहे अर्थात पुढची वाटचाल सुरु राहू शकेल
अशा कुळात जन्म मिळतो.

“कर्मणः सुकृतस्याहुः सात्त्विकं निर्मलं फलम्। रजसस्तु फलं दुःखमज्ञानं तमसः फलम्॥”
एका वाक्यात सांगायचे तर ’सात्विक गुणाचे फळ निर्मलाची प्राप्ती, रजोगुणाची प्राप्ती म्हणजे दुःख, तमोगुणाचे
फळ अज्ञान असते.’ असे सांगता येईल.

Padma Dabke.

Women's day celebration

Today we celebrate International Women's Day. While we can be proud of the significant progress already made, this day also reminds us work lies ahead to achieve true gender equality. Women's day celebration doesn't mean just dressing up and going out. It doesn't mean only having programmes, parties and celebration. It is much beyond all this. We should pursue justice and inclusion. Every government and organization working for Women's empowerment and gender equality should be applaused.  We should try to reach out the women who are deprived of many things and who really need all this.
True celebration of Women's day will be in understanding Feminism in the right sense and working for it.
Basically, women should develop the right attitude towards feminism. Feminism doesn't mean not cooking or going against men or freedom from everything. It means Choice. The change should come from women themselves. Why should women consider maternity, motherhood and household work as a burden? That is our privilege, a source of power as the next generation is in our domain. We must know how to convert this into a source of power. Women should know how to work democratically. Women are  better conservators and better perseverers and a better future. They are the hope of the future. They should be proud of it and should make positive use of it. But we must admit that men do accept our success. We need to honour men who have feminism within them. Without their full support we cannot make a better world.
In the rural areas, women are paid less than men and often lag behind in access to education, training, technologies and mobility. They also work longer days than men taking both paid and unpaid work into consideration. They face gender -related constraints that limit their access to decent work as well as their productivity. Here is where feminism is needed.

No enduring solution to the major changes of our day from climate change to political and economic instability can be solved without the full empowerment and participation of the worlds women. Women's full empowerment and participation in the political and economic arena is fundamental to democracy and justices which people are demanding. Women are an important indicator of the development of a nation and global well-being - so in a way Feminism is beneficial to men too.
True celebration of Women's day will be in recognizing the qualities of a woman and saluting her virtues. A woman many a times sacrifices her self-respect, dignity, ambitions and life purpose for her loved ones. In some cases she also tolerates disrespectful and abusive behaviour to maintain peace in the family. A woman is kind, humble, honest, generous, loyal, modest, obedient, patient diligent, has love, prudence, self confidence and practices self control and forgiveness. A woman has amazing inner strength and can carry the weight of the world and inspite of that she is gentle to comfort. She can keep going when everyone else gives up and takes care of her family through sickness and fatigue without complaining. She has the sensitivity to live in all circumstances, even if she is hurt badly. Wherever you go, through out the world, women are connected well. Their dreams and aspirations connect them as much as their reality and situation. The instinct of a homemaker and mother traverses political and cultural boundaries. From this Women's day let us salute all these virtues of women.
So also much of the work of women goes unrecognized because it is not remunerated and confined to the domestic sphere. That has to be saluted. Women and their contribution is to be valued. This should be the purpose of Women's day celebration.

Adv Ashwini Deshpande

Kidney Bean Pattie!!

Kidney Bean Pattie!!

Ingredients:

1cup kidney beans- Soaked overnight 

1/2 cup boiled - mashed potato

1/2 cup chopped onion

1 tbs ginger garlic paste

1 tbs red chilli powder

1/2 tsp turmeric powder

1/2 tbs roasted cumin powder

1/2 chopped coriander

Bread crumbs as per need for binding

Sesame to sprinkle it on the pattie

Salt to taste

Oil to fry

Method:

Firstly pressure cook the overnight soaked kidney beans. Once done, in a bowl roughly mash the kidney beans. Add all the above ingredients in the bowl accept oil and sesame seeds. Mix everything properly. Form small-medium sized patties and keep aside. Now add 2 tbs of oil in a frying pan on medium heat. Once the pan is hot, Place the patties one by one and sprinkle some sesame seeds on top of the patties. Let patties cook on both the sides until golden brown. Once done serve it hot with your choice of dip!!

By Prachi Karekar- Stuttgart

'सूरज का सातवाँ घोड़ा'-पुस्तक परीक्षण

शाश्वत सत्य की खोज में.....धर्मवीर भारती द्वारा रचित 'सूरज का सातवाँ घोड़ा'


'सूरज का सातवाँ घोड़ा' उपन्यास की भूमिका श्री अज्ञेय जी ने लिखी है और इस भूमिका में अज्ञेय जी ने कहा है कि वो भारती जी को जीनियस नहीं कहेंगे क्योंकि किसी को जीनियस कह देना उसकी विशेषज्ञता को एक भारी भरकम शब्द देकर उड़ा देना है। जीनियस क्या है हम जानते ही नहीं है, बस लक्षणों को ही जानते हैं जैसे - अथक श्रम-सामर्थ्य और अध्यवसाय, बहुमुखी क्रियाशीलता, प्राचुर्य, चिरजाग्रत चिर-निर्माणशील कल्पना, सतत जिज्ञासा और पर्यवेक्षण, देश-काल या युग-सत्य के प्रति सतर्कता, परम्पराज्ञान, मौलिकता, आत्मविश्वास और - हाँ, - एक गहरी विनय। और अज्ञेय जी का मूल्यांकन है कि भारती जी में ये सब लक्षण विद्यमान हैं। प्रख्यात समकालीन लेखकों द्वारा अपने समकालीन लेखकों के लिए भूमिका या प्रस्तावना लिखना उस समय कम ही होता था, तथापि अज्ञेय जी ने भूमिका लिखना सहर्ष स्वीकार किया और भारती जी को हिंदी साहित्य का उगता हुआ सितारा बताया ।


'सूरज का सातवाँ घोड़ा' धर्मवीर भारती जी का एक प्रयोगात्मक और मौलिक उपन्यास है। प्रयोगात्मक इसलिए क्योंकि इसके बहुत से गुण परम्परागत हिंदी उपन्यासों से अलग थे मसलन कहानी में कम पात्रों का होना, उपन्यास का बहुत विशाल न होना, किसी पात्र के विकास के लिए बहुत अधिक समय और घटनाएं नहीं देना, शुरुआत में पृथक दिखने वाली कहानियों का आपस में सम्बन्ध होना, स्मृति पर आधारित पात्रों में पर्याप्त विविधता होना इत्यादि। मौलिक इसलिए क्योंकि जिस विधा में यह उपन्यास लिखा गया है वह समकालीन हिंदी साहित्य में कम देखने को मिलता है और, हितोपदेश और पंचतंत्र की कथा शैली की याद अधिक दिलाता है जैसे कि छोटी छोटी कहानियों के माध्यम से उपन्यास को आगे बढ़ाते रहना जबकि कहानी के पात्रों में और उनके द्वारा सुनाई गयी कहानियों में कोई प्रत्यक्ष कड़ी नहीं मिलती है जैसा कि हमने कादम्बरी में देखा है।


इस उपन्यास में निष्कर्षवादी कहानियाँ दी गई हैं। निष्कर्षवादी कहानियाँ क्या होती हैं, यह उपन्यास के प्रमुख पात्र माणिक मुल्ला ने समझाया है कि किसी कहानी को लिखने के पहले उसका निष्कर्ष मन में सोच लो। फिर पात्रों पर इतना अनुशासन होना चाहिए कि कहानी को उस सोचे हुए अंत की तरफ ले जाया जा सके। उपन्यास में प्रस्तुत कहानियों में जब अंत में निष्कर्ष पर चर्चा हुई है तो कई बार निष्कर्ष अत्यंत बनावटी लगे और ऐसा भी लगा कि कहानियों की बौद्धिक गहराई और साहित्यिक सुंदरता उन निष्कर्षों से हल्की हो चली है लेकिन शायद माणिक मुल्ला के पात्र को विकसित करने के लिए ऐसा आवश्यक रहा हो।


माणिक मुल्ला के माध्यम से भारती जी ने प्रेम में यथार्थवाद पर बल दिया है। माणिक मुल्ला कहते हैं कि प्रेम आर्थिक परिस्थितियों से अनुशाषित होता है और आंशिक रूप से यह कहा जा सकता है कि प्रेम आर्थिक निर्भरता का ही दूसरा नाम है। हालाँकि बाद में माणिक मुल्ला ने इस पर सफाई भी दी -


"इस रूमानी प्रेम का महत्व है, पर मुसीबत यह है कि वह कच्चे मन का प्यार होता है, उसमें सपने, इन्द्रधनुष और फूल तो काफी मिक़दार में होते हैं पर वह साहस और परिपक्वता नहीं होती जो इन सपनों और फूलों को स्वस्थ सामाजिक सम्बन्धों में बदल सके। नतीजा यह होता है कि थोड़े दिन बाद यह सब मन में उसी तरह गायब हो जाता है जैसे बादल की छाँह। आखिर हम हवा में तो नहीं रहते हैं और जो भी भावना हमारे सामाजिक जीवन की खाद नहीं बन पाती, ज़िन्दगी उसे झाड़-झंखाड़ की तरह उखड फेंकती है।"


उपन्यास में माणिक मुल्ला के प्रेम सम्बन्ध या प्रेम की सीमा तक ही पहुँचते सम्बन्ध तीन लड़कियों से दिखाए गए हैं। तीनो ही लड़कियों का स्वाभाव और जीवनयापन एक दूसरे से बिलकुल भिन्न था। जमुना भावनात्मक थी, लिली पढ़ी-लिखी थी लेकिन उसमें अपने आप से कदम उठाने की, निर्णय लेने की क्षमता न थी और सत्ती एक स्वतंत्र, आत्मनिर्भर महिला था जो कि बड़े फैसले स्वयं ले सकने में समर्थ थी। सत्ती के बारे में माणिक मुल्ला का कहना था - "वह कुछ ऐसी भावनायें जगाती थी जो ऐसी ही कोई मित्र संगिनी जगा सकती थी जो स्वाधीन हो, जो साहसी हो, जो मध्यवर्ग की मर्यादाओं के शीशों के पीछे सजी हुई गुड़िया की तरह बेजान और खोखली न हो। जो सृजन और श्रम में, सामाजिक जीवन में उचित भाग लेती हो, अपना उचित देय देती हो।" इन तीनों पात्रों के माध्यम से भारती जी ने निम्न मध्यमवर्ग की सच्चाई को दिखाया है कि किसी का स्वाभाव कैसा भी हो, अगर वह समाज से विद्रोह कर सकने में समर्थ नहीं है तो उसे समाज की तर्कशून्य मांगों को मानना ही होगा।


गुनाहों का देवता के बाद आये भारती जी के इस उपन्यास को सराहा गया था। कुछ कुछ जगहों पर गुनाहों का देवता की रूमानी शैली देखी जा सकती है जहाँ पर भारती जी कथानक को धीरे-धीरे प्रकृति से शुरू करके मनुष्यों पर खींच लाते हैं और अंत में उसे फिर ले जाकर प्रकृति पर छोड़ देते हैं । इस उपन्यास पर इसी नाम से एक हिंदी फिल्म भी बनी थी जिसे श्याम बेनेगल ने निर्देशित किया था और उसको भी पर्याप्त सराहा गया था। फिल्म को 1993 का सर्वश्रेष्ठ हिंदी फिल्म का राष्ट्रीय पुरस्कार भी दिया गया था।

प्रज्ञा,,,,,,,

नाही करायची दुस-याला मदत या शहरात

नाही करायची दुस-याला मदत या शहरात

- सुजाता महाजन

‘‘हॅलो, प्रीती बोलतेय. मांडवी आहे?

‘‘मांडवी, प्रीतीचा फोन आहे.’’

मांडवी आंघोळीला चालली होती. तिने पाण्याचा नळ बंद केला आणि कपड्याला हात पुसत बाहेर येऊन फोन घेतला.

‘‘हॅलो प्रीती, बोल.’’

‘‘मांडवी, मला थोडी मदत करतेस? तुला तर माहितीय, मी सकाळीच बाहेर पडते. पप्पूला शाळेत सोडून पुढे कामाला जाते. आमचे नाना त्याला आणतात. पण नानांना हल्ली फार कमी दिसतं. रोज माझ्या मनावर एक टेन्शन असतं, की कसे आणत असतील त्याला गाडीवर. मी तुला म्हणणार होते, तुझा राजू पप्पूच्याच वर्गात आहे. तू राजूला रिक्षाने आणतेस तर पप्पूलाही आणत जा. तुमच्या घरापर्यंत फक्त. नाना तुमच्या घरासमोर भाजीवाले बसतात ना तिथं थांबतील. तिथून आमच्या घरापर्यंत काही रिस्की नाहीये. अजिबात गर्दी नाही. दोन छोटे रस्ते पार केले की आमचं घर. मोठे चौक नाही, बसेस नाही. तेवढं नाना आणू शकतात. करशील का एवढं प्लीज!’’

मांडवी छोट्या गावातून आलेली, कुणालाही मदत करणं तिच्या दृष्टीने अगदी स्वाभाविक गोष्ट होती. प्रीती काही तिची मैत्रीण नव्हती, फक्त ओळखीची होती. एवढ्यातच प्रीतीने नवं घर घेतलं होतं. जुनं घर सोडलं पण नव्या घरासाठीचं कर्जच मंजूर झालं नाही. तिच्या नव-याला नोकरी पण काही खास नव्हती. प्रीतीने स्वतःला नोकरी शोधली. दिवसभर काम करून अठराशे रू. देणारी. मुलगा नर्सरी स्कूलमध्ये जाणारा. प्रीतीचे वडील - नाना - त्याला शाळेतनं आणायचे. नंतर शेजारी एका पाळणाघरात ठेवायचे. संध्याकाळी सात वाजता प्रीतीचा नवरा त्याला घेऊन यायचा. आठ वाजता प्रीती घरी पोचायची. ही प्रीतीची दैनंदिनी.

मांडवीला हे खूप विचित्र वाटायचं. या शहरात ही काय जगण्याची पद्धत असावी लक्षात यायचं नाही. स्त्री-पुरुष लग्न करतात, मुलं होऊ देतात. मग दोघंही नोकरीला जातात. मुलाला दाया सांभाळतात किंवा पाळणाघरं सांभाळतात. संध्याकाळी दमून भागून घरी येताना तयार पोळ्या, पॅक्ड फूड असं काय काय घेऊन येतात किंवा फोनवर ऑर्डर देतात. सुटीच्या दिवशी सगळ्या कुटुंबाने बाहेर जेवायला जायचं. यांच्या जगण्यात टेबलखुर्ची, टीव्ही, सीडीज्‌, नवे कपडे, दागिने, बाहेरचं खाणं एवढ्याच गोष्टी. ना कधी उगवता सूर्य पाहातात ना माळवता. फुलं पाहतात ती बूकेत. यांना सारखा ‘ बोअरडम’ असतो. त्यावर इलाज चित्रपट, टीव्ही, हॉटेलिंग, चिक्कार खरेदी एवढेच.

प्रीतीबद्दल मांडवीला सहानुभूती वाटते. प्रीतीसारख्या कुणाबद्दलही. स्वतः थोडी तोशीस सहन करून दुस-याला मदत करणं हे मूल्य ती मागे सोडून आलेल्या जगातलं होतं, इथं हा अवगुण समजला जातो हे मांडवीच्या लक्षात येत नाही.

उदाहरण द्यायचं तर, एक दिवस दारावर एक बाई मोजे विकायला घेऊन आली. तीन मोज्यांचे जोड घेतले तर तीन फ्री मिळणार असे ती सांगत होती. कोण भला माणूस एकसारखे सहा मोज्यांचे जोड विकत घेईल! म्हणून मांडवीला तिची दया आली. कशी विकणार ही मोज्यांचे एवढे जोड? दिवसभर घरोघरी जाऊन मोज्यांची शिफारस करायची, मग स्वतःच्या घरी जाऊन घरातली कामं निपटायची. असा विचार करत मांडवीने तिच्याकडून ते सहा जोड घेऊन टाकले. घरात सगळे मांडवीच्या या स्वभावाला जाणून होते. कुणी काहीच बोललं नाही.

एकदा अशीच एक बाई आली. ‘‘मी वारीला आल्येय. दक्षिणा दे. थोडीशी साखर दे.’’ मागायला लागली. मांडवीने पैसे आणून दिले तर म्हणाली, ‘‘चहापत्ती आणि साखर पण दे.’’

मांडवीने पाहिलं, चहापावडर संपत आली होती. पण टी बॅग्ज होत्या कशावर तरी मिळालेल्या. तिने त्याच दिल्या. ती बाई म्हणाली, ‘‘अगं बया, हे काय! वारीतले समदे हसतील. बरं चल, राहू दे. आता एक साडी दे पाहू. मला बाबांनी तुझ्याकडं पाठवलंय.’’

मांडवीने लाल रंगाची एक जुनी साडी आणली. ती म्हणाली, ‘‘देवाला मेंदी रंग पसंत आहे. हिरवा हिरवा.’’

मांडवीकडे हिरवी साडी नव्हती. ज्या ज्या दाखवल्या त्या तिला पसंत पडल्या नाहीत. शेवटी ती लालच तिने ठेवून घेतली. मांडवीला भरभरून आशीर्वाद दिले. ‘‘घरात बरकत येईल. सगळ्यांचं कल्याण होईल. तू मोठ्या मनाची आहेस. बाबांनी मला तुझ्याकडं पाठवलंय.’’

मग मांडवीने घातलेल्या पंजाबी ड्रेसकडे पाहून म्हणाली, ‘‘असा एक डरेस दे माझ्या मानलेल्या मुलीला’’ मांडवीला हसू आलं. तिने एक ड्रेस आणला. तो बाहीवर थोडासा फाटलेला होता. ते पाहून बाई म्हणाली, ‘‘हा कसा घालेल ती ?तिला लाज वाटते. दुसरा दे ना.’’

मांडवीने दुसरा ड्रेस आणून दिला. तो मेंदी कलरचा होता. बाई एकदम खूश झाली. ‘‘मेंदी रंगाचा आणलास. हा रंग देवाला पसंत आहे.’’

मांडवीने तिला हे विचारलं नाही की, देवाने स्वतः सांगितलंय, त्याला हा रंग पसंत आहे असं?

बाईने सा-या गोष्टी तिच्या पिशवीत भरल्या. मांडवीच्या हातात खडीसाखर ठेवली. खडीसाखर काढता काढता तांदळाचे दाणे खाली पडले. ती म्हणाली, ‘‘या घरात माझे तांदूळ सांडले. लक्ष्मी सांडली. या घरात सगळ्यांचं सगळं चांगलं होईल. मला, या बहिणीला विसरू नकोस. मी पुन्हा येईन प्रसाद घेऊन. आता इतकं सगळं दिलंयस तर चप्पल पण देऊन टाक. मग झालं.’’

शेवटी मांडवीची स्लिपर घेऊन ती गेली.

हा सगळा किस्सा ऐकून मांडवीच्या शहरातल्या बहिणी हतबुद्ध झाल्या. मग तिच्यावर तुटून पडल्या, ‘‘हद्द झाली तुझी. कपडे, पैसै, चहा पावडर, साखर, चप्पल... संसारच थाटून दिलास तिला. ती काय देणेकरी होती तुझी? या शहरात असं राहिलीस तर एखाद्‌ दिवशी घर लुटून नेतील लोक. कुणालाही घरात पाऊल नाही टाकू द्यायचं. अनोळखी लोकांना दारच नाही उघडायचं.’’

मांडवी भोळेपणाने म्हणाली, ‘‘मी काही माझ्या गरजेच्या गोष्टी नाही दिल्या. तिला त्या खूप गरजेच्या होत्या. माझ्याकडे पडूनच होत्या. चांगली वाटत होती ती बाई.’’

दोघी बहिणींनी कपाळावर हात मारून घेतला.

अशी मांडवी. ती प्रीतीला शक्य तितकी मदत करणारच. तिने सांगूनही टाकलं, पप्पूला आणीन. काळजी करू नकोस.

दुस-याच दिवशी तिच्या राजूला ताप आला. तिने त्याला शाळेत पाठवलं नाही. तिच्याच कॉलनीत त्या शाळेत जाणारी अजून दोन मुलं होती. शिरीष आणि नंदू. नंदूला स्वतः तिने अनेकदा शाळेतून आणलं होतं. नंदूच्या आईला आज तिने पप्पूला आणायला सांगितलं, ‘‘तू पप्पूला घेऊन ये. मी कॉलनीच्या गेटपाशी थांबीन. पप्पू आला की त्याला त्याच्या नानांपाशी सोपवीन.’’

सगळं ठरलं. नंदूची आई मुलांना आणायला गेली.

मांडवी बरोबर अकरा वाजता कॉलनीच्या गेटपाशी पप्पूला घ्यायला गेली. दुस-या बाजूला पप्पूचे नाना उभे होते. ते म्हणाले, ‘‘हे काय? तू पप्पूला आणणार होतीस ना?’’

मांडवी आपण बेजबाबदार नाही आहोत हे सांगायला उतावीळ झाली. ‘‘आज आमच्या राजूला ताप आला. त्याला शाळेत नाही पाठवलं. पप्पूला आणायला सांगितलंय कुणाला तरी.’’

कडक ऊन पडलं होतं. ती जागा वाट पाहण्यासाठी अजिबात योग्य नव्हती. एकामागून एक अशा तीन बसेस रस्त्यावर येऊन उभ्या राहिल्या. त्यांच्या मध्ये मध्ये जी थोडी रिकामी जागा होती तिच्यात वाकून पाहात रिक्षा शोधायच्या, रिक्षात दोन मुलं आणि एक बाई आहे का तपासायचं, तापातल्या राजूचं ‘कडेवर घे’ चं टुमणं ऐकायचं. या सगळ्यात वीस-पंचवीस मिनिटं गेली. ती पप्पूसाठी काळजीने आणि दिलेलं वचन निभावू न शकण्याच्या अपराधभावाने भरून गेली.

ती पप्पूच्या नानांना म्हणाली, ‘‘तुम्ही इथं थांबा. मी आत कॉलनीत रिक्षा गेलीय का पाहून येते.’’

रस्ता क्रॉस करून ती कॉलनीत गेली. रिक्षा आलेली नव्हती.

तेवढ्यात शिरीषचे बाबा स्कूटरवर आले. शिरीष पुढे उभा होता आणि मागच्या सीटवर पप्पू बसला होता. पप्पूला पाहिल्यावर तिच्या जिवात जीव आला. एवढासा पप्पू. कुठल्यातरी पूर्ण अनोळखी माणसाच्या स्कूटरवर बसून मांडवीकडे आला होता. मांडवीशी त्याची काही खूप ओळख नव्हती. मांडवीने त्याला स्कूटरवरून उतरून घेतलं आणि शिरीषच्या बाबांना विचारलं, ‘‘हा तुमच्याबरोबर कसा काय आला?’’

‘‘नंदूची आई याला आणि आणि नंदूला घेऊन रिक्षात बसली तेवढ्यात कसा कोण जाणे, नंदू पडला रिक्षातून.’’

‘‘काय सांगता?’’

‘‘हो. फार लागलं नाही त्याला. पण मग त्याची आई त्याला घेऊन दवाखान्यात गेली. मग याचं काय करणार? म्हणून मी घेऊन आलो.’’

ते ऐकून मांडवी गार पडली. तिने शिरीषच्या बाबांचे पुन्हा पुन्हा आभार मानले. मग एका हाताने पप्पू आणि दुस-या हाताने राजूचं बोट धरून रस्ता क्रॉस करू लागली. रस्त्यात रिक्षास्टॅण्डच्या रिक्षा कशाही उभ्या होत्या. त्यांच्या मधून रस्ता काढत, वाहनांना चुकवत कशीबशी पलीकडे पोचली तर बरोबर त्याचवेळी नाना रस्ता क्रॉस करून पलीकडे जाताना दिसले, कॉलनीत.

‘‘नानाऽ नानाऽ’’ ती जोरात हाका मारायला लागली, पप्पूपण. पण त्यांच्यापर्यंत एकही हाक पोचली नाही. पुन्हा कसरत करून मुलांना घेऊन तिथं पोचेपर्यंत तिने हाकांनी सारा रस्ता जागृत करून टाकला. नाना सोडून.

अखेर तिने नानांकडे पप्पूला सोपवलं. सगळं सांगितलं. आता तिला काळजी वाटत होती नंदूची. तिनंच पप्पूला आणायचं काम नंदूच्या आईवर सोपवलं होतं. त्यामुळे नंदू पडला हे ऐकून ती फार काळजीत पडली होती.

तेवढ्यात रिक्षा येऊन थांबली. त्यात नंदूची आई. तिच्याबरोबर डोक्याला पट्टी बांधलेला नंदू आणि खांद्यावर झोपलेला छोटा टिनूपण.

‘‘काय झालं?’’ मांडवीनं अधीरतेनं विचारलं.

‘‘याला घे.’’ नंदूच्या आईने टिनूचं गाठोडं मांडवीच्या हातात दिलं आणि ती उतरली.

‘‘न जाणे, कुणाचं तोंड पाहिलं होतं आज सकाळी. जीव वाचला, नंदूच्या पायावरनं रिक्षा जाणार होती आज. तो पप्पू एका कोप-यात बसला होता, हा एका कोप-यात. त्याला नीट बसवत होते तर हा इकडून पडून गेला.’’

याचा अर्थ पप्पूमुळेच हे घडलं होतं. म्हणजेच मांडवीमुळे. या घटनेला जबाबदार कोण? प्रीती आणि पप्पूची आई एकमेकींना ओळखतही नाहीत. नंदूला काही झालं असतं तर प्रीती जबाबदार नाहीच. मांडवीच.

मांडवी कुणाला मदत करत होती?

मांडवी कुणाच्या जगण्याला आणि मृत्यूला जबाबदार होती?

या सगळ्या घटनेशी मांडवीचा काय संबंध होता?

यातल्या कुठल्या गोष्टीशी नंदूच्या आईचा संबंध होता?

प्रीतीच्या समस्येशी नंदूच्या आईचा काय संबंध?

पप्पूला घरी आणणा-या शिरीषच्या बाबांचा प्रीतीशी काय संबंध?

कोप-यावर उभ्या, कमी दिसणा-या व ऐकू येणा-या नानांचा शिरीषच्या बाबांशी काय संबंध किंवा नंदूच्या आईशीही काय संबंध?

हे सगळे एकमेकांचे कोण लागतात? कुणीही नाही.

या सगळ्या एकमेकांशी संबंध नसलेल्या माणसांमध्ये एका घटनेचा एकत्रित अनुभव यायला मांडवीच जबाबदार होती.

जे घडतं त्यावर कुणाचा अधिकार असतो! चालता चालता एखादा माणूस खड्ड्यात पडतो तो कुणामुळे?

हा विचार करत मांडवी जिना चढत होती. तिच्या घरात फोनची रिंग वाजत होती.

धावत जाऊन तिने फोन उचलला. प्रीती बोलत होती, ‘‘हॅलोऽ, प्रीती बोलतेय. पप्पू ठीक आहे ना गं? काल त्याच्या डोक्याला लागलं होतं. मी विसरूनच गेले होते आणि आज मला पुन्हा पुन्हा तेच आठवतंय. कामात लक्ष लागत नाहीये. घरी चाललेय रजा घेऊन’’ रडवेला होत जाणारा तिचा स्वर.

आपल्या बाळाकरता तडफडणारी ही या शहरातली आई!

मांडवीनेपण धडा घेतला, नाही करायची दुस-याला मदत या शहरात, काही खरं नाही.




***

Bisi Bhele Bhath

Bisi Bele Bhath recipe (with home made BBB masala recipe) from my dear Aaji

Bisi Bhele Bhath Masala Powder (BBB Spice Mix)

Ingredients:

2 tbsp urad dal (split & skinned black gram dal)
1 tbsp chana dal (split gram dal)
½ tsp fenugreek seeds (methi seeds)
1 tsp cumin seeds (jeera)
1½ tsp coriander seeds
4-5 black peppercorns
2-3 cloves
1-2 green cardamom pods
1 cinnamon stick (1.5- 2” in length)
4-6 dried red chilies, to taste
5-6 curry leaves
½ cup of dried or desiccated coconut flakes (unsweetened)
½ tsp turmeric (haldi)
pinch of freshly grated nutmeg


METHOD:

In a clean dry skillet on medium heat, dry roast the ingredients in small batches. Be careful as it is quite easy to burn the spices. First, add both the dals (urad & chana). Stir for just 1-2 minutes until slightly browned and then remove quickly to a small plate or bowl. Next add the fenugreek seeds along with the cumin seeds and coriander seeds. Stir for just 1-2 minutes until fragrant and remove quickly to the same small plate or bowl. Now add the black peppercorns, cloves, cardamom and cinnamon stick to the skillet. Stir again for just another minute or two until fragrant and then quickly remove. Next, add the dried red chilies and curry leaves. Stir for just 1-2 minutes and then remove. Lastly, add the coconut flakes along with the nutmeg & turmeric. Stir fry for just another minute or so and remove. Let all the spices cool and then grind together into a coarse powder using a spice mill or clean coffee grinder. Store in a clean airtight bottle or container for up to 2-3 months.

*****************************************

Bisi Bhele Bhath is a great way to incorporate vegetables into your diet, there are no hard and fast rules on which vegetables to add but you could use potatoes, green peas, carrots, eggplant, cauliflower, green beans… just cut the veggies into bite size pieces that are fairly equal in shape & size.

BISI BHELE BHATH

Ingredients:

¾ cup toor dal (split yellow pigeon peas)
1½ cups rice (any long grain variety will work)
1 medium onion, finely diced
2 cups vegetables (green peas, potatoes, carrots, green beans or edamame work well)
½ cup roasted unsalted peanuts (you could also substitute with cashews instead)
½ cup desiccated coconut flakes (unsweetened)
salt to taste
3-4 heaping tbsp of BBB masala powder
1 tsp turmeric (haldi)
½ tsp red chili powder (to taste)
1½ tbsp tamarind paste (or tamarind powder)
1 tsp black mustard seeds
1 tsp cumin seeds
3-4 fresh small green Thai chilies, slit in half lengthwise
6-8 fresh curry leaves
pinch of asafetida (hing)
2-3 tbsp ghee (clarified butter) or you could use oil (vegetable or canola)
freshly chopped cilantro leaves for garnish

METHOD:

In a medium size soup or stockpot, add the toor dal with 2 cups of water. Bring to a good boil, reduce the heat, cover and let simmer for 10-12 minutes until the dal is only partially or half way cooked. Alternatively, you could do this in a pressure cooker as well if you prefer.

At this point, you can add the rice along with 3½ cups of water. Bring to a good boil, cover and let simmer for 12-15 minutes. The rice and dal should be fully cooked and have a slightly thick and creamy consistency.

In a sauté pan or wok on medium high heat, add 2 tbsp of ghee or oil. When hot, add the onions and stir fry until translucent. Then add the other vegetables in batches, making sure to add the ones that take longer to cook first. Traditionally, the vegetables are usually boiled along with the rice but I have found that stir frying them separately adds a whole other layer of depth and wonderful flavor to the dish. Stir fry the vegetables for 4-5 minutes and then add the peanuts, coconut, salt, BBB masala, turmeric and red chili powder. Mix well and add the tamarind, let cook for another 3-4 minutes. Once the vegetables are fully cooked and tender, add them to the rice and dal mixture. Stir well to combine. Do a final check of the seasonings, you may need to add a little salt if needed. BBB has a texture and consistency similar to risotto. Transfer to a serving dish and garnish with freshly chopped cilantro leaves.

Now to the same sauté pan or wok on medium high heat, add the remaining tbsp of ghee or oil. When hot, carefully add the black mustard seeds. When the splattering stops, quickly add the cumin seeds, green chilies, asafetida and curry leaves. Let fry for 30 seconds and then pour the hot oil mixture carefully over the bisi bhele bhath. Serve with a yogurt and papad.

By Prachi Karekar -Stuttgart

Wings to Affection - Part 6

Ronit and Ishani both were high with loaded sleep in their eyes and therefore they searched for a place to sleep, he had no problem of sleeping in any place thus he occupied space under the tree whereas she had intentions to sleep in a hygienic place and discovery for the same came into existence. Animals are quite active in the dark period making sounds that act as a sign for their presence. These sounds and a lonely feeling brought her next to him because she realized to be safe instead of being in danger. Leaving a little space, Ishani slept parallel to him. Even after being sleepy, she had no mood to shut down her eyes and it’s obvious because Ronit looked cute while sleeping and thereby concentration was too deep. Ronit’s behavior does annoy her but his sleeping face symbolizes him as an innocent guy. Noticing him when he is not aware is only the option for Ishani and in the process, she observed that he is sweating with mild shivering, a shocking one because the island was covered with trees and breeze with high velocity contributed to cool climate.

With no clue what has to be done, Ishani tapped his shoulder and tried waking him up but no response. Then she with her palms sprinkled seawater in his face and,

“Woahh!!, what you are trying to do?’’, with big eyes opened Ronit asks.

''The climate is so chilled and how can you sweat like this?’’, with 2-3 times blinking of eyes Ishani throws a question to him.

''I asked a question and you should answer, instead you are asking a question….’’

''Looks like the framing of your brain is improper.”

''The reason is, forget it. Thank you for helping me to deposit my packets in the seawater”

''I get mild shaking in the body when I am in stress and I don’t get to consume my powder’’

''Oh weak man, you rely on powder for survival, it means the food you don’t consume!’’  

''Annoying crab’’

This conversation highlights how they dislike each other but, you don’t know what happens next. He appreciates the compliments by her and utters ‘you are right’ tapping his left chest. Again back to short sleep, this time Ishani did not sleep facing him though lazed next to him. Ronit was continuously taking turns and was unable to sleep. Irritation caused by him to Ishani now and this moment she got up and started shouting him, ‘’can you stop irritating me!!!!’’. Another moment she paused because Ronit’s face turned to reddish and his eyes were filled with tears as he is not able to control that need of consuming the drug that keeps him chilled. This situation of scarcity of drugs in his life never existed and now he is feeling cold suffering from fever with strong shivering. Ishani ignoring her grudges with Ronit went close to him held tightly so that he feels better as there was no option of making him feel warm. Ronit denied being close to her and pushed but Ishani did not give up. When she locked her hands around him, something crystallized material she felt.

By

Nidhi Mehta

Dombivli, India

"Rendezvous with Antarang"-Dr.Sujata Mahajan

"Rendezvous with Antarang"

Dr.Sujata Mahajan

Introduction

I am a writer, but the most difficult thing is writing about yourself especially when you have not thought over it. I work in South Asian Languages and Civilizations department at University of Chicago as an Asst. Instructional Professor of Marathi language. I did my masters in Marathi and Linguistics and I got doctorate in Linguistics. I wrote four novels (one for the children,) three poetry collections, two short stories’ collections, one translated biography, two criticism books and one Marathi Grammar for non-native speakers. Among these 13 books ,8 are published and 5 are yet to published. Some of my poems are translated in English, Hindi, Oriya, Telugu. I am awarded by 4 awards for poetry including Maharshtara Sahitya Parishad and Maharashtra state award. My poems are included in three National Anthologies of poetry. I was invited to Bharat Bhavan, Bhopal as Marathi story writer and to the several programs arranged by Sahitya Akademi, as a writer. I am teaching Marathi Language to non-native speakers since last 12 years. My poems, short stories, articles are published in most of important magazines such as Satyakatha, Pratishthan, Stri, Hans, Anushtubh, Kavita-rati and Saptahik Sakal, Kesari, Lokmat, Tarun Bharat, Maharashtra Times. I was on the board of Language advisory committee of Maharashtra State Government, also I worked as a member of Editorial committee of Maharashtra State’s Textbook production I was a co-editor of Eng-Eng-Marathi Dictionary Project by CIIL, Mysore and Orient Longman. I am a member of Editorial Committee of Marathi Encyclopedia (For Linguistics).


This is what I have done so far. There is a lot to do. It’s a big journey. No one is there to guide you. You must find your way through. Life was and still is hard, but you should not stop because not a goal but the journey towards the goal makes you what you are.


However, all these things did not happen overnight. There was a struggle to find the correct path. Only thing you got with you is to Be alive! Come what may! There were friends to discuss with, family members to discuss with, there was faith in God’s Grace and love, there was unconditional love for mankind and the nature. There was no ambition to be a great person, but was the dream of being a good person and big motivation for this journey was the quest of knowledge of language and being truthful, sincere to what is in your hand and get something marvelous out of it. I did only that.

Antarang Team has interviewed Sujata and here is the summery 

What makes you smile the most?

When I remember my granddaughter.


What music makes you cry?

Hindi and Marathi sad songs especially the songs connected to childhood memories


What little thing makes you the most grateful to be alive?-

Thousands of things! When you meet your family after long time, when you meet you friends, when you laugh a lot, when you see morning sunrays on your walls, when you feel morning breeze, when you see people are doing good things for others, when you see children playing, when you see people helping each other in hard life, when you see people shading tears for each other, I feel grateful to be alive.


On hard days, what motivates you to get up and start your day? –

Yoga and Pranayam in the morning and thinking about language and Linguistics


How do you find strength when you are going through hardships?

You can work only on yourself! You cannot change the situation and you cannot change the other people. If someone hurts, you just think about how I can take it positively, I need to work on myself. No one can hurt me if I could make myself strong and think about it in a different way. Tell yourself this is the area I need to work on.


What family member do you call when you have good news to share?

My husband and children


Who inspires you to live your best life?

My children


When you have to confront someone do you choose to stand strong, or to not say anything at all?

Most of the times I say nothing and try to understand other person’s point of view


What person made you believe in love?

No one made me believe in love. I have a great faith in love.


Do you believe in fate and that everything happens for a reason?

I am not sure about the fate, but I believe, everything happens for a reason


When you got your heartbroken for the first time, what got you through it? –

Good words from the friends and the Time!


What makes you most proud of yourself? –

I don’t feel proud about myself but if I did good to anybody, I feel good about myself. If I do write a story, a poem I feel good about myself. If I could find secrets of the language, I feel good about myself


When in a crisis, do you act calmly, or do you automatically freak out? –

When it is about relations, I stay calm, but if it is something like accidents, sudden deaths, physical fighting ete, I cannot handle it.


What keeps you up at night? –

Generally, I can sleep well because I do Yoga every day.


If there was one charity you could donate to, which would you choose?

To get food for every child.


On your best days, who do you want standing next to you? –

My family.


On your hardest days, who do you want standing next to you? –

My family.


What is the one word that perfectly explains who you are?

A Writer.


Where do you envision yourself in five years? –

Marathi Linguist, Writer, Poet, language teacher.

Team Anatarang

Blogpost story

तब्बल 32 तास  तू माझ्याबरोबर नव्हतास.  तुला काहीच वाटलं नाही रे दुष्टा.  जीव माझाच कासावीस झाला.  तुला तीळमात्रही असं वाटलं नाही ना मी कुठे आहे असं विचारावं? चोविस तासातले सतरा-अठरा तास आपण एकत्र असतो तरीही कोणत्या मोहाच्या क्षणी तुझा विसर पडला मला देव जाणे! 

तू जवळ नाहीस हे कळल्यावर असं कधी माझ्याही बाबतीत होऊ शकतं यावर विश्वासच बसला नाही.  म्हणून आधी शोध शोधलं तुला.  पण छे! निराशाच पदरी आली.  आपण शेवटचे एकत्र कुठे होतो हे आठवायचा प्रयत्न केला पण तेही आठवेना.  माझा धीरच सुटला रे अगदी. इतकी उदास आणि निराश मी कधीच झाले नव्हते. 

मला तुझ्याबरोबरचे सारे क्षण आठवू लागले.  गेली साताठ वर्ष तर तुझ्याशिवाय माझा एक क्षणही जात नव्हता.  तुझ्यामुळेच मला किती गोष्टी नव्याने कळल्या! तुझ्या मदतीने मी खूप काही शिकले.  तुझ्या मदतीने किती गोष्टी मी मिळवल्या सारं सारं आठवत होतं.  फक्त एक सोडून.  तुझी माझी ताटातूट झाली कशी नेमकी? 

लहान मुलासारखं भोकाड पसरून रडायचंच बाकी राहिलं होतं. तुझा भाऊही तुला हाकांवर हाका मारत होता पण अंहं! तुला उत्तरच द्यायचं नव्हतं ना!  तुझ्याकडून उत्तर नाही म्हंटल्यावर घरात माझी तासंपट्टी सुरू झाली.  माझं वेंधळेपण, गलथानपणा सर्वांवर स्तुतीसुमनं उधळून झाली.  पण तुला काय त्याचं! तू तर दगडच झाला असावास बहुतेक. तुझ्या विचारात रात्रही तळमळून काढली.

आणि शेवटी लागला बाबा एकदाचा थांगपत्ता तुझा.   मलाही हायसं झालं.  आणि अखेर या हातातून, त्या हातात, या गाडीतून त्या गाडीत, या बॅगेतून त्या बॅगेत असा प्रवास करत करत अखेर माझ्यापर्यंत गलीतगात्र झालेला तू पोचलास काल रात्री साडे अकरा वाजता.

पेंगुळलेली मी तुझ्या दर्शनाने झटक्यात जागी झाले.  माझ्या जीवात जीव आल्यावर तत्क्षणी तुझ्या जीवात जीव भरायला सुरूवात केली आणि निर्धास्त झोपले. सकाळी उठून बघते तो काय! माझा सॅमसंग गॅलेक्सी एस 6 आपल्या ड्यूटीवर माझ्यासाठी हजर झाला होता.

Anagha Joshi

A Tale of 6 yards

Seeing the title you all must be thinking what is that I am talking about. Any guesses. Well, here I have come up with beautiful belongingness of our very own Indian attire, which represents our Indian culture and tradition, the 6-yard Saree. 

From my childhood, I have been seeing my grandmom and my mom in saree beautifully draped. Many thoughts come to my mind when I see this beautiful attire. That pallu of mom's saree was not only to provide the elegance of her drape, but it also had a lot of other cute many things which all our mom's used to do.

Mom's pallu used to serve as a potholder for removing hot pans from the stove. It used to be wonderful to dry children's tears, and at times use as a hand towel. And for sleeping kids, her laps used to be the mattress and her pallu the warm cover. If guests at home those pallus were an ideal hiding place for shy kids.  And while going out as a little kid those pallus were an anchor, a guide to follow mom in the big bad world.

Those pallus with mom's warm hug used to wrap us around as kids, to save us from cold weather. The glorious saree pallus wiped many perspiring brows and bent over the hot wood stoves. It also carried all sorts of vegetables from the garden. After the peas have been shelled, it carried over the hulls. In the fall, the pallu used to bring in the berries and sweetly scented flowers, which had fallen from trees.

Before someone invents something that will replace that "old-time saree pallu", that carried so many purposes. These pallus are nothing but magic woven of our mom's. In today's times, I don't think our kids know the magic of mom's pallu. But I will definitely read out to my little son the magic of moms pallu, where I caught nothing but my mom's LOVE. 😍😇

By

Tejaswini Sikka

Source:https://mycolorsmystories.blogspot.com/

हमारी अपनी स्कूल

आम्ही १९७० साली अकरावी मॕट्रीक झालेल्या काही जणी ५ वर्षांपासून प्रयत्नात होतो की २०२० या वर्षी आपल्याला पन्नास वर्ष होतील शाळा सोडून तर आपण पन्नास जणी शाळेत जाऊ या. शाळेला शक्य असेल तेवढा कृतज्ञता निधी अर्पण करु या. पण हे घडावे कसे? कारण आम्ही १०, १२ जणी एकमेकींच्या संपर्कात होतो. पण बाकीच्या शाळा सोडल्यानंतर, त्यांचे विवाह झाल्यानंतर आता कोणत्या नावाने परिचित आहेत, कोठे आहेत याचीही आम्हाला माहिती नव्हती. अनेकींचा माहेरच्या गावाशी अनेक वर्षांपासूनचा संबंधही सुटलेला. पण ज्यांचा गावाशी संबंध राहिला त्यांनी आणि सध्याच्या फेसबुक, व्हॉटसअपचा उपयोग करता येतो त्यांनी आव्हान पेलले आणि यंदा आम्ही ५० नाही पण ४५ जणींशी संपर्क साधला. काही शिक्षकांना आदरपूर्वक आमच्या मैत्रिणींनी लिहिलेली पुस्तके भेट दिली. आमच्या शाळेच्या वाचनालयासाठीही  भेट दिली व शाळेला कृतज्ञता निधी अर्पण केला. तीन दिवस ३० वर्गसख्या एकत्र राहिलो, जुन्या स्मृती जागवल्या, पुन्हा जणू काही शाळकरी मुली होऊन आनंद लुटला. आमच्या सगळ्यांच्या  भावना एका सखीने व्यक्त केल्या त्या तुम्हालाही आवडतील.

क्या दिन थे वे बचपनके

सखीयोंके साथ थे गुजारे

दिल था मासूम दिमाग में शरारत

बस यूँ ही थोडी मोज मस्ती और शरारत!

घर से ज्यादा स्कूल ही भाता था

छुट्टीयोंमे भी घर काटनेको आता था

चाहते थे हररोज मिले सखीयाँ

स्कूलसे हटे न कभी अखियाँ

सखिया भी सब न थी एकसी

कोई खिलाडी कोई किताबोंकी कीटसी!

फालतू अकड न थी किसीमे

हर एक को चाहती थी आपसमें!

स्कूल का था सुंदर वातावरण

शिक्षकोंकी धाक थी, पर था आदर और सम्मान!

भगवानसे कम नहीं थे वे हमारे लिए

जबकि उनके लिए थे हम भी अपनीही संतान!

गलतीपर डाँटना-सुधारना,

तो छोटी छोटी कामयाबी पर,

वो आश्वासक पीठ थपथपाना

दे जाता था एक आत्मविश्वास!

पता नही क्या जादू थीॽ घर से ज्यादा स्कूल भाती थी।

अनुशासनप्रिय शिक्षक सजासे नही प्यारसे समझाते!

और वक्त्त वक्त्त पर चुटकी भी काटते!

हर विषयका हो ज्ञान, स्कूल का था यही प्रयास

जिससे जीवनका हो सुखकर प्रवास ये मिले विश्वास!

पक्की मजबूत नींव रखी है स्कूलने जीवनकी

आज तक चल रहे है, हर संभव राहे जीवनकी

जो कुछ भी पाया है हमने, स्कूल और गुरुजनोंसे

बस! थोडासा योगदान है अपनी और से

अनुग्रह और कृपा रही है स्कूल की

विद्यार्थी जीवनकी शिक्षाये हरदम याद रही

तभी तो तय कर पाये है रास्ते सही!

आज भी याद हरदम आता है स्कूल

नहीं लगता, इसे कभी पायेंगे भूल!

निर्मला जैन, पुणे.